สรุป การตลาดบริการห้องสมุด
การตลาดบริการห้องสมุด
สมาคมการตลาดแห่งสหรัฐอเมริกา ได้ให้คำจำกัดของคำว่า "Marketing" ไว้ดังนี้
การตลาด คือ การกระทำกิจกรรมต่าง ๆ ในทางธุรกิจที่มีผลให้เกิดการนำสินค้าหรือบริการจากผู้ผลิตไปสู่ผู้บริโภคหรือผู้ใช้บริการนั้น ๆ ให้ได้รับความพึงพอใจ ขณะเดียวกัน ก็บรรลุวัตถุประสงค์ของกิจการ
คำจำจัดความที่สำคัญทางการตลาด
ความจำเป็น (need) หมายถึง สิง่ที่ผู้บริโภคมีความจำเป็นต้องบริโภคปัจจัยพื้นฐานต่างๆเพื่อให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ แบ่งเป็น
- ความจำเป็นทางด้านร่างกาย (physical needs)อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค ทำให้คนต้องได้มาซึ่งปัจจัยพื้นฐานเหล่านี้ เพื่อตอบสนองความต้องการเหล่านั้น
- ความจำเป็นของสภาพทางสังคมและอารมณ์ (social and emotional) ได้แก่ การมีเพื่อน และความรู้สึกมั่นคง ปลอดภัย ทำให้เกิดสินค้าและบริการอย่างมากมาย
- ความต้องการ (want) หมายถึงความปารถนาเพิ่มเติมนอกเหนือจากความจำเป็น เป็นสิ่งที่ทำให้ดำรงชีวิตอยู่อย่างมีความสุขเพราะเกิดจากความพึงพอใจตามความอยากได้ อยากมี อยากเป็น
กระบวนการวางแผนและปฏิบัติโดยอาศัยแนวคิด การกำหนดราคา และการส่งเริมการตลาด การจัดจำหน่ายสินค้าและบริการเพื่อสร้างสรรค์ให้เกิดการแลกเปลี่ยนที่สามารถสนองความต้องการของบุคคล และบรรลุัวัตถุประสงค์ขององค์กร การจัดการการตลาดนั้นจะเกิดขึ้นได้เมื่อฝ่ายหนึ่งใช้วิธีต่างๆเพื่อตอบสนองความต้องการอีกฝ่ายหนึ่ง
จุดมุ่งหมายการตลาด
ให้รู้จักและเข้าใจลูกค้าเป็นอย่างดี เพื่อจัดสินค้าและบริการที่เหมาะสม การตลาดมกจะเกิดผลกับลูกค้าที่พร้อมจะซื้อ ดังนนั้นสินค้าและบริการต้องพร้อมตลอดเวลา
ความสำคัญของแผนการตลาด
- ให้รายละเอียดของการเริ่มต้นธุกิจ ทำให้ผู้ประกอบการมีเป้าหมายที่ชัดเจนในการดำเินินธุรกิจ
- เป็นเครื่ืองมือที่ช่วยให้พนักงานภายในองค์กรมองไปที่เป้าหมายเดียวกัน มีแนวทางในการตัดสินใจและการดำเนินการ
- ช่วยลดความเสี่ยงในการดำเนินธุรกิจ
- เป็นเสมือนพิมพ์เขียวกำหนดกิจกรรมต่างๆ และการปฏิบัติงานที่ต่อเนื่องในอนาคตด้วย
การผสมผสายวิธีการตลาดเขิงสังคม และการตลาดเชิงธุรกิจเข้าด้วยกัน กล่าวคือ ผู้ใช้สารนิเทศได้รับสารนิเทศ หรือ บริการสารนิเทศตามความต้องการ เพราะผู้ใ้ห้บริการได้ศึกษาความต้องการของผู้ใช้สารนิเทศและพยายามจัดหาสารนิเทศเพื่อให้บริการโดยสามารถตอบสนองความต้องการให้ผู้ใช้สารนิเทศมีความพอใจเห็นคุณค่าของสานิเทศมากขึ้น
สารนิเทศในรูปของคอมพิวเตอร์
ผลิตภัณฑ์สารนิเทศที่บันทึกในสื่อคอมพิวเตอร์ การใช้ประโยชน์ต้องใ้ช้เครื่องมือ ได้แก่ คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ เครื่องแปลรหัส สัญญารโทรคมนาคม เครื่องพิมพ์ และซอฟแวร์สำหรับระบบโทรคมนาคม
องค์ประกอบ 4 ประการของวิธีการตลาด
ผลิตภัณฑ์ หมายถึงสินค้า และบริการที่ผู้ผลิตจัดทำขึ้น ผลิตภัณฑ์สารนิเทศได้แก่ บริการสารนิเทศสื่อสิ่งพิมพ์ หมายถึง หนังสือ วารสาร หนังสืออ้างอิง ดัชนีวารสารและสาระสังเขป บริการสารนิเทศประกอบไปด้วย บริการที่ผู้บริโภคได้รับผลิตภัณฑ์พร้อมการบริการ
ราคา หมายถึงราคาผลิตภัณฑ์ หรือบริการที่สารนิเทศที่ผู้จำหน่ายกำหนดขึ้น ราคาควรมีการกำหนดอย่างสมเหตุสมผล ให้ผู้บริโภคยอมรับว่ามีคุณค่าสมกับคุณภาพจองผลิตภัณฑ์และยินดีที่จะหาซื้อไปบริโภค โดยทั่วไปแล้วผู้บริโภคต้องจ่ายเงินค่าบริการสารสนเทศทั้งในทางตรงและทางอ้อม
สถานที่ หมายถึงที่ตั้งสถาบันบริการสารสนเทศ ซึ่งควรอยู่ในที่ติดต่อได้ง่าย สะดวก และตรงตามวัตถุประสงค์ในการบริการ
แนวคิดส่วนประสมทางการตลาดสำหรับธุรกิจบริการ ( Service Marketing Mix )
ศิริวรรณ เสรีรัตน์ (2541) ได้อ้างถึงแนวคิดส่วนประสมทางการตลาดสำหรับธุรกิจบริการ
( Service Mix ) ของ Philip Kotler ไว้ว่าเป็นแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจที่ให้บริการซึ่งจะได้ส่วนประสมการตลาด (Marketing Mix )หรือ 7Ps ในการกำหนดกลยุทธ์การตลาดซึ่งประกอบด้วย
1. ด้านผลิตภัณฑ์ (Product) เป็นสิ่งซึ่งสนองความจำเป็นและความต้องการของมนุษย์ได้คือ สิ่งที่ผู้ขายต้องมอบให้แก่ลูกค้าและลูกค้าจะได้รับผลประโยชน์และคุณค่าของผลิตภัณฑ์นั้น ๆ โดยทั่วไปแล้ว ผลิตภัณฑ์แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ ผลิตภัณฑ์ที่อาจจับต้องได้ และ ผลิตภัณฑ์ที่จับต้องไม่ได้
2. ด้านราคา ( Price ) หมายถึง คุณค่าผลิตภัณฑ์ในรูปตัวเงิน ลูกค้าจะเปรียบเทียบระหว่างคุณค่า ( Value ) ของบริการกับราคา ( Price ) ของบริการนั้น ถ้าคุณค่าสูงกว่าราคาลูกค้าจะตัดสินใจซื้อ ดังนั้น การกำหนดราคาการให้บริการควรมีความเหมาะสมกับระดับการให้บริการชัดเจน และง่ายต่อการจำแนกระดับบริการที่ต่างกัน
3. ด้านช่องทางการจัดจำหน่าย ( Place ) เป็น กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับบรรยากาศสิ่งแวดล้อมในการนำเสนอบริการให้แก่ลูกค้า ซึ่งมีผลต่อการรับรู้ของลูกค้าในคุณค่าและคุณประโยชน์ของบริการที่นำเสนอ ซึ่งจะต้องพิจารณาในด้านทำเลที่ตั้ง ( Location ) และช่องทางในการนำเสนอบริการ ( Channels )
4. ด้านส่งเสริมการตลาด ( Promotion ) เป็นเครื่องมือหนึ่งที่มีความสำคัญในการติดต่อสื่อสารให้ผู้ใช้บริการ โดยมีวัตถุประสงค์ที่แจ้งข่าวสารหรือชักจูงให้เกิดทัศนคติและพฤติกรรม การใช้บริการและเป็นกุญแจสำคัญของการตลาดสายสัมพันธ์
5. ด้านบุคคล ( People ) หรือพนักงาน ( Employee ) ซึ่งต้องอาศัยการคัดเลือก การฝึกอบรม การจูงใจ เพื่อ ให้สามารถสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้าได้แตกต่างเหนือคู่แข่งขันเป็นความ สัมพันธ์ระหว่างเจ้าหน้าที่ผู้ให้บริการและผู้ใช้บริการต่าง ๆ ขององค์กร เจ้าหน้าที่ต้องมีความสามารถ มีทัศนคติที่สามารถตอบสนองต่อผู้ใช้บริการ มีความคิดริเริ่ม มีความสามารถในการแก้ไขปัญหา สามารถสร้างค่านิยมให้กับองค์กร
6. ด้านการสร้างและนำเสนอลักษณะทางกายภาพ (Physical Evidence and Presentation ) เป็นการสร้างและนำเสนอลักษณะทางกายภาพให้กับลูกค้า โดยพยายามสร้างคุณภาพโดยรวม ทั้งทางด้ายกายภาพและรูปแบบการให้บริการเพื่อสร้างคุณค่าให้กับลูกค้า ไม่ว่าจะเป็นด้านการแต่งกายสะอาดเรียบร้อย การเจรจาต้องสุภาพอ่อนโยน และการให้บริการที่รวดเร็ว หรือผลประโยชน์อื่น ๆ ที่ลูกค้าควรได้รับ
7. ด้านกระบวนการ ( Process) เป็นกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับระเบียบวิธีการและงานปฏิบัติในด้านการบริการ ที่นำเสนอให้กับผู้ใช้บริการเพื่อมอบการให้บริการอย่างถูกต้องรวดเร็ว และทำให้ผู้ใช้บริการเกิดความประทับใจ
